Voeding
In mijn eerste studiejaar TCM werd me verteld dat het Chinees denken totaal anders was dan wat ik tot dusver had geleerd. Ik was zo arrogant om te denken dat na 20 jaar Taijiquan en Qigong lessen te hebben gegeven, het wel mee zou vallen.
Ahum, niet dus.
Het verschil tussen de twee culturen is vooral zichtbaar wanneer we naar voeding kijken. (Ik laat geneeskunde / geneeswijze maar even buiten beschouwing.) De principes van de Chinese voedingsfilosofie verschillen nogal van onze westerse kijk op wat we eten. Hieronder enkele voorbeelden.
Goed en Slecht
In het westen houden we ervan om dingen te bestempelen als goed of slecht. Vet was de eerste slechterik, daarna koolhydraten en tegenwoordig zijn het de gluten. Het compleet schrappen van hele voeding-groepen omdat het in de mode is, is waanzin en vaak ook nog ongezond. Hoewel het schrappen van hyper-bewerkte voeding met onnatuurlijke ingrediënten een andere discussie is.
Rauw en Gekookt
In Europa eten we veel rauw, denk aan salades en rauwkost. Dan heb ik het nog niet over sushi etc. Volgens de Chinese denkwijze kost het veel meer energie of verteringsvuur, om rauw voedsel te verteren dan gekookte voeding. Dit principe werd bevestigd door westers onderzoek dat ook vond dat koken een hogere opname van calorieën kan betekenen.
De Chinese zienswijze ontstond vóór ons tijdperk van hyper-bewerkte hoog-calorische voeding (vulling?). In die tijd was het voedsel relatief gezond, en meer energie halen uit je voeding was over het algemeen een goed idee. Ons huidige voedsel is verrijkt met suikers, zout en oliën, en zijn van een andere orde. Ze vallen onder de noemer ‘vernield voedsel’. Daarover hieronder meer.
Wanneer je ziek bent, ben je volgens de Chinese zienswijze uitgeput, of je hebt spijsverteringsproblemen. Het eten van rauw voedsel verslechtert dan je toestand.
Het koken van je voeding is een manier om het alvast gedeeltelijk te verteren. Ook is het een manier om meer energie uit je maaltijd te halen omdat je geen energie verbruikt voor het opwarmen en afbreken van rauwe voeding en vezels.
Calorieën en energie
Algemeen gesproken is het westers gezien nodig dat we de calorieën tellen of in ieder geval in de gaten houden. Chinees gesproken verkrijg je energie uit voeding en moet je voldoende eten om te kunnen functioneren. In andere woorden calorieën zijn Qì, of vrij vertaald, energie, en is nodig voor een veelheid aan functies zoals spijsvertering, weerstand en immuniteit, genezing, beweging, en temperatuur regulatie om er maar een paar te noemen. Het verschil tussen beide zienswijze heeft ook te maken met de hoeveelheid voorbewerkte en ongezonde voeding in de westerse voedingspatroon.
Teveel calorieën betekent vet … of toch niet
We hebben altijd geloofd dat wanneer we teveel calorieën eten we dik (vet) worden, dat is misschien waar…
In de Chinese geneeswijze echter is de onderliggende oorzaak van obesitas iets wat Damp (shī 濕) wordt genoemd. Veroorzaakt door het eten van teveel verkeerde voeding en een slechte vertering, is Damp een opstapeling van vocht, dat zich op verschillende plaatsen kan opslaan.
Dit concept beschrijft de actie van calorie-rijk junk-food in het lichaam: het kan niet goed worden verwerkt en het kan het lichaam aanzetten tot lichte ontstekingen. En voedsel met te veel vet stapelt zich op in je lijf.
Oedeem, gist, schimmels (zoals zwemmers eczeem), nat eczeem, en vetweefsel worden gezien als verzamelplaatsen van Damp.
Voedselgroepen
Onze westerse voeding kunnen we beoordelen op koolhydraten, vetten en proteïne. Idealiter proberen we een goede balans hierin te vinden in overeenstemming met de constant vernieuwende research en voedingsadviezen.
De Chinese kijk op voeding gaat uit van hun acties en inherente temperatuur. Voeding kan je lichaam beïnvloeden door de opbouw van vitale substanties zoals Qì en Bloed, of ze kunnen je circulatie een impuls geven of Damp verdrijven. Temperatuur is een manier om te beschrijven welk effect het heeft op je lichaam - niet hoe pittig of heet het is wanneer je het eet, maar hoe warm of koud je je erna voelt. Lamsvlees, gember en kaneel zijn verwarmend, en munt verkoelt. In de Chinese denkwijze wordt voeding gekozen gebaseerd op het effect op jouw unieke behoefte.
Toevoegingen en conserveermiddelen
In een westerse supermarkt zijn er gangpaden vol met producten die met toevoegingen chemisch zijn bewerkt om smaak en houdbaarheid te versterken.
Binnen de CM ziet men ‘vernield voedsel’ als een van de oorzaken van ziektes. Dat is ook voeding die zodanig bewerkt is dat het niet meer herkenbaar is als voedsel. Kies wat goed voor je is, vermijd de modeverschijnselen over diëten of de scheiding tussen goed en slechte voeding. Kies ‘echt’ voedsel, kook het, let op je spijsvertering en vooral … geniet!
