Opvliegers en Hemelse dauw
七七，任脈虛，太衝脈衰少，天癸竭，地道不通，故形壞而無子也。
“At the age of seven times seven, or forty-nine, the Ren Mai is deficient, the Chong Mai dwindles, Tian Gui [Heavenly Dew] stops, the body starts to weaken, and fertility comes to an end.” [Huang Di Neijing - Su Wen - I]
Laten we eerst vaststellen dat de menopauze geen ziekte is, maar een van de drie fases in het leven van de vrouw. Die drie fases zijn pubertijd, vruchtbaarheid en menopauze. De overgang is wat de naam aangeeft: de overgang van vruchtbaarheid naar niet meer vruchtbaar zijn. Vanuit de CM zeggen we dan dat de Tian Gui, de Hemelse Dauw, opdroogt.
Je kunt de menopauze niet voorkomen, maar je kunt wel de symptomen verlichten. De soms vervelende symptomen (niet iedere vrouw heeft overigens evenveel last van de menopauze!) kunnen grotendeels worden verlicht door levensstijl en gewoontes aan te passen: voeding, beweging en levenshouding kunnen net zo effectief zijn als medicatie.
Binnen de Chinese Geneeskunde (CM) geeft voedsel niet alleen de nodige voedingsstoffen voor het lichaam, maar is het ook medicijn en kan het gezondheidsklachten verlichten of doen verdwijnen. CM therapeuten vragen altijd naar voedingsgewoontes en kunnen behalve een behandeling ook voedingsadviezen geven. Voedsel kan om meerdere redenen ingezet worden: schade herstellen en vitaliteit herstellen; externe seizoensinvloeden verminderen, de eerste tekenen van een ziekte bestrijden; de bijwerkingen van medicijnen verzachten van een (westerse) behandeling; en de tekenen van het ouder worden verminderen. Met de juiste keuze en bereiding van voedsel, kan het een manier zijn om je gezondheid op een goede manier te ondersteunen.
Wanneer we gezond zijn is de balans van Yin Yang in orde. Bij het ouder worden of door levenswijze kan deze balans verbroken worden. Wanneer het Yin in verhouding minder aanwezigheid is dan het Yang zijn er tekenen van Hitte, wanneer het Yang minder aanwezig is zijn er tekenen van Koude. Menopauze klachten zoals opvliegers en nachtzweet, worden (meestal) gekoppeld aan een Nier deficiëntie, Yin, Yang of beide. De klachten geven een indicatie welke van de twee aangevuld dient te worden: bij Nier Yin leegte heb je last van nachtzweet en lage rugpijn. Maar ook opvliegers, warme handen, droge keel, voeten en borstkast, mager, wazig zicht en eventueel stemmingswisselingen. Bij Nier Yang leegte zijn de tekenen meer koude gerelateerd, frequent toiletbezoek, koude ledematen, incontinentie en neiging tot overgewicht.
Er zijn veel levensmiddelen die het Yin ondersteunen en kunnen worden gebruikt om het aan te vullen zoals onderstaande opsomming. Bij een ernstig Yin tekort kunnen dierlijke producten uitkomst brengen als eend, rund of varken. Vooral de combinatie met soep, stoofschotels en rijstepap (congees!) werkt versterkend. Verder kunnen de volgende producten helpen om opvliegers te verminderen:
- Sojaproducten zoals tofu
- Bepaalde noten en zaden: amandelen, zonnebloem- en pompoenpitten, lijnzaad
- Peulvruchten: zwarte bonen, mungbonen en haar kiemen, kikkererwten, kidneybonen en linzen
- Graansoorten: tarwe, teff, quinoa, amarant, mais, haver, gerst en rogge
- Planten als rode klaver en de luzerne.
- Fruit: appels, perziken, peren, mango’s, kakivrucht, druiven, bosbessen, frambozen, moerbessen, banaan en watermeloen
- Groenten: rode bieten en bietensap, sperziebonen, kuzu, broccoli, paprika, rabarber en koolsoorten
- Aardappels
- Vetten en oliën: roomboter, olijfolie, sojaolie, walnootolie en zonnebloemolie
- Zuivelproducten: biologische yoghurt, sojamelk, karnemelk en kwark
- Eieren
- Vis/zee producten: mosselen, kokkels, oester, sardientjes, makreel, haring, paling, sprot en bokking, zeewier, microalgen (spirulina en chlorella)
- Zoetstoffen: honing, kandij, ahornsiroop en dadelsiroop
Veel vrouwen merken dat onderstaande middelen opvliegers kunnen versterken:
- Pittig gekruide gerechten
- Koffie, thee, frisdranken en alcohol
- Suiker en producten van wit meel
- Eiwitrijke producten
- Vlees en gevogelte
Naast voeding is rust erg belangrijk, de nacht is het tijdperk van het Yin, de tijd van rust en herstel. Tijdens de slaap regeert het vaste, het solide Yin, de ervaringen van de dag worden geabsorbeerd.
Sommige van de aanbevelingen gelden eigenlijk voor iedereen, en niet alleen voor vrouwen in de overgang. Een afwisselend dieet met veel verse groent en fruit, granen en kleine porties vlees en vis is goed voor iedereen. Net zoals voldoende drinken, het minderen van zuivelproducten, minder koffie en alcohol drinken en minder heet gekruid voedsel eten.
Voor meer informatie:
Aanbevolen naslagwerk: Paul Pitchford “Healing with Whole Foods” (2002, 3rd edition) E-book: Eerste Hulp bij de Overgang
